Krajem 2015. godine u gradskoj zoni Sanskog Mosta firma „Eko život“ iz Tuzle postavila je kontejnere za odvojeno prikupljanje otpada. Na pet lokacija u gradu postavljena su po tri kontejnera za sakupljanje stakla, plastike i papira.
Ideja je podržana od strane lokalne vlasti Sanskog Mosta koja je postavljanje ovih „zelenih ostrva“ medijski predstavila kao značajan iskorak u rješavanju problema odlaganja smeća u ovom gradu. Inače, sav komunalni otpad iz Sanskog Mosta odlaže se na privremenu deponiju „Magarice“ koja se nalazi svega 2 km od grada, a ova privremenost traje već više od 20 godina.
Trajno rješenje, kako za Sanski Most, tako i za druge opštine Unsko-sanskog kantona trebalo je biti pokretanje regionalne deponije za odlaganje smeća. Ova ustanova formalno postoji već dvanest godina, potrošila je kredit od nekoliko miliona maraka, a još uvijek nema ni određenu lokaciju na kojoj će odlagalište smeća biti izgrađeno. Upitno je kad će ovaj projekat stvarno i zaživjeti, pa će i „privremenost“ sanske deponije na Magaricama trajati još ko zna koliko vremena.
Zato se ideja o postavljanju kontejnera za odvojeno prikupljanje otpada činila kao dobro rješenje kako bi se, sa jedne strane smanjila količina otpada koja bi trebala završiti na privremenoj deponiji, a s druge strane, da se reciklažom otpada stvori nova vrijednost i eventualno, nova radna mjesta.
Godinu dana poslije, zelena ostrva pretvorena su u obične kontejnere u koje se ubacuje sav otpad i koje lokalno komunalno preduzeće odvozi na privremenu deponiju.
Neinformisani i ekološki neosvješteni građani ove su kontejnere počeli koristiti kao i sve druge, pa su oni ubrzo izgubili svoj smisao. U toku ljetnih mjeseci, kada se broj stanovnika Sanskog Mosta, zbog dolaska ljudi iz dijaspore značajno poveća, postojeći broj običnih kontejnera ne može primiti sve količine odbačenog smeća, pa su zelena ostrva poslužila samo kao dodatni kontejneri za odlaganje svega i svačega. Došlo se u situaciju da sadržaj punih kontejnera ponovo treba sortirati, što je firmu „Eko život“ demotivisalo od nastavka ovog projekta. Na kraju je lokalno komunalno preduzeće preuzelo njihovo pražnjenje na privremenu deponiju skupa sa ostalim smećem.
Praksa je pokazala da kontejneri sami po sebi nisu nikakvo rješenje, ako ih ne prati razvijen sistem koji polazi od informisanih i ekološki osviještenih građana, koji razumiju i prihvataju sistem odvojenog prikupljanja otpada, i efikasnog sistema odvoženja prikupljenog otpada. Pravila o funkcionisanju ovog sistema moraju biti jasna i uključivati sve odgovorne službe, ustanove ili firme, kao i kazne za one koji ne poštuju propisane norme djelovanja.
Enes Kurtović je završio studij agronomije i radi u Sanskom Mostu na projektima poljoprivrednog savjetodavstva i ruralnog razvoja. Pored struke, aktivan je i umjetničkom stvaralaštvo kroz poeziju i savremenu vizuelnu umjetnost. Član je redalcije portala i časopisa Školegijum.
