Pornografija je društvena pojava čija popularnost raste, a značaj se potcjenjuje. Javlja se u raznim oblicima, u pisanom tekstu, u vidu fotografija, skulptura, crteža, animacija i zvukova. Počeci pornografije sežu u vrijeme seksualne revolucije sedamdesetih godina, odnosno u vrijeme seksualnog oslobođenja žena. U kontekstu drugog vala feminizma postavljeno je pitanje da li pornografija može uspješno postojati unutar feminističkog konteksta? Nakon ovoga došlo je do oprečnih mišljenja:
“Svaka povreda ženskog tijela muškarcima može postati seks; to je temeljna istina pornografije”, Andrea Dworkin.
“Pornografija i feminizam imaju mnogo toga zajedničkog. Odnose se prema ženama kao prema punopravnim seksualnim bićima!, Wendy McElroy.
Šezdesetih i sedamdesetih godina prošloga stoljeća u američkoj kinematografiji svi su se na određeni način bavili dnevnom politikom: autori su imali potrebu da izraze svoje političke stavove, posebno one koji su se odnosili na lažni puritanski moral. To su činili na razne načine, pri čemu nisu zaboravljali da “plastični svijet” prikažu i kroz prizmu humoreske: zato je i prvi veliki porno film Deep Throat (Duboko grlo) Gerarda Damiana mnogo više, kažu eminentni kritičari, satira nego “pornić”.
Feministice koje se protive pornografiji u potpunosti odbacuju tradicionalni model pornografije kao opscenosti, naime one često smatraju da je dobro kršiti standarde zajednice, jer se tako npr. može mijenjati stav ljudi o seksu, a s druge strane ne vide ništa loše u tome što postoji materijal koji iskazuje čisti seksualni interes. Glavni razlog zbog kojeg one obacuju pornografiju je u tome što smatraju da je ona u neposrednoj vezi sa nasiljem na ženama, odnosno da žene stavlja u podređen položaj.
Za MacKinnon pornografija je
“grafičko seksualno eksplicitno podređivanje žena kroz slike i/ili riječi koje također uključuje jedno ili više od sljedećih:
(a) žene su predstavljene dehumanizirane kao seksualni objekti, stvari ili roba;
(b) žene su predstavljene kao seksualni objekti koje uživaju u ponižavanju ili bolu;
(c) žene su predstavljene kao seksualni objekti koje doživljavaju seksualno zadovoljstvo u silovanju, incestu, ili drugom seksualnom nasilju;
(d) žene su predstavljene kao seksualni objekti vezane ili isječene ili osakaćene ili pretučene;
(e) žene su predstavljene u položajima ili pozicijama seksualne potčinjenosti, servilnosti ili za izlaganje;
(f) dijelovi tijela žena – uključujući ali bez ograničenja na vagine, grudi ili stražnjice – su izloženi tako da su žene reducirane na ove dijelove;
(g) žene su predstavljene dok u njih penetriraju stvari i životinje;
(h) žene se predstavljaju u scenarijima degradacije, povređivanja, mučenja; pokazuju se kao prljave ili inferiorne; krvave, pretučene, ili povrijeđene u kontekstu koji čini ova stanja seksualnim.”
Muškarci koji konzumiraju pornografiju tretirat će žene kao puke objekte svog seksualnog zadovoljenja i neće oklijevati da ih prisiljavaju na seks. Neki drže da su pornografija i silovanje u izravnoj vezi. Mnogi muškarci, koji su silovali i ubijali žene su tvrdili kako su bili potaknuti pornografijom da učine zlodjela ili su činili svojim žrtvama ono što su u pornografiji gledali. Za protivnike pornografije ovo su jasne indikacije kakvu štetu pornografija čini ženama. Pornografija oblikuje uloge muškaraca i žena učeći ih da je karakteristika muškarca seksualna dominacija, a žena seksualna potčinjenost, što u drugim oblastima života također uzrokuje podređenost žena.
U Berlinu su 17. oktobra 2009. godine prvi put dodijeljene evropske nagrade za najbolje porno filmove snimljene po feminističkim standardima. Da bi neki porno film dobio njihovo odobrenje i oznaku PORYES, berlinske aktivistkinje zahtijevaju da je film moralan, što po njihovim shvatanjima podrazumijeva sljedeće:
Da su uslovi snimanja humani;
Da su glumci pošteno plaćeni za svoj posao;
Da produkcijske kuće vode računa o zdravstvenoj zaštiti svojih glumaca;
Da se promovišu zdravi i sigurni seksualni odnosi;
Da žene učestvuju u produkciji filmova, da režiraju, pišu scenarije, da u procesu snimanja imaju moć odlučivanja
Da je u filmu jednaka pažnja posvećena i ženskom i muškom zadovoljstvu, a da se žene ne tretiraju samo kao seksualni objekat;
Da žene na filmu ne trpe bol (osim ako ta bol nije u cilju njihovog zadovoljstva i postizanja vrhunca užitka);
Jedna od najboljih produkcijskih kuća koja se bavi samo pornografijom za žene jeste Strawberry Seductress. Nju je osnovala Petra Joy, profesionalni fotografkinja i režiserka, sa motom “osjećati, a ne glumiti”. Ona se u svojim filmovima oslanja na moć sugestije, a ne na “ginekološka” zumiranja genitalija.
Ovo je jedan od ukupno tri filma iz produkcije Strawberry Seductress. I ovdje je riječ o stvarnim ljubavnicima koji istražuju strasti, požude i ljubav. U filmu nema glupih dijaloga i očajne glume. Film je za sve one kojima mozak nije između nogu, nego između ušiju.
Ovo je drugi film Petre Joy. Snimljen je prema fantazijama koje su joj slale njene klijentice. Fantazije u filmu izvodi par koji nisu porno glumci te su u vezi i iza kamera. Svi scenariji iz filma fokusirani su na zadovoljavanja žene.
Ipak je važno naglasiti da postoji razlika pornografije u odnosu na erotiku. Razlika u odnosu erotike i pornografije jeste žudnja. Žudnja je osnova koja produžava uzbuđnje, i uvijek ostaje izvan kraja. Vladimir Biti kaže da jedan od ključnih pojmova Lacanove psihoanalitičke teorije jeste žudnja. Lacanov pojam je znatno širi i apstraktiniji od Freudovog.
Žudnja se u procesu tvorbe subjekta pojavljuje kada i nesvjesno, tj. na prelasku iz imaginarne u simboličku fazu, zbog čega je u Lacana žudnja uvijek nesvjesna. Već u Platonovu Fedru ona pokreće tijelo, a ne tijelo nju. Ona je ta koja nas uvodi u ekstazu. Smještena u nesvjesno žudnja se u Lacanovoj koncepciji načelno uskraćuje intenciji. Žudnja nije ni težnja za zadovoljenjem, niti zahtjev za ljubavi nego razlika koja proizilazi kada se prva oduzme od druge. Težnja za zadovoljenjem je potreba.
Zbog toga, pornografija se ne može smjestiti u polje erotskog i zbog toga se mora praviti distinkcija u odnosu na erotsko, jer erotikom preovladava žudnja dok se se u pornografiji sve zasniva na zadovoljenju potrebe. Erotsko nalazimo u mnogim umjetničkim djelima koji se bave ljudskim tijelom i time ostaju u granicama erotike, i svojim sadržajem ne pozivaju na zadovoljenje potrebe, takva djela stavaraju žudnju i takva djela održavaju žudnju, nikada ne završavaju. Dok pornografski sadržaj počinje onoga trenutka kada na umjetničkom djelu vidimo poziv na seksualnost, tj kada žudnja prestaje da djeluje i kada nastupa pentracija.
