“Državo, pokaži da nismo same!”, slogan je desetog Osmomartovskog marša, pod kojim će se marširati 8. marta u Banjaluci i javno ukazati na propuste koji postoje u slučajevima krivičnih djela protiv polnog integriteta, seksualnog uznemiravanja i nasilja.
Kao i svake godine do sada, šetnja će započeti tačno u podne ispred Narodnog pozorišta Republike Srpske, a završiti se na Trgu Krajine, gdje će aktivistkinje sa drugim učesnicama marša javno čitati sporne dijelove sudskih presuda za silovanja i seksualna zlostavljanja.
BiH je ratifikovala Istanbulsku konvenciju koja je osnov za kreiranje formalno-pravnog okvira za prevenciju ovih krivičnih djela, ali i za zaštitu žrtava od strane sistema. Međutim, upravo izostanak te podrške je jedan od glavnih razloga zašto silovanje kao najteži oblik seksualnog nasilja često ostaje neprijavljeno i nekažnjeno. Žene su dodatno demotivisane blagim kaznama koje se izriču počiniteljima ovih i sličnih krivičnih djela. Domaći sudovi nerijetko kao olakšavajuće okolnosti uvažavaju siromaštvo, bračni, roditeljski ili radni status nasilnika, bez obrazloženja zašto se upravo ove okolnosti posmatraju kao olakšavajuće za ovako teško krivično djelo.
“Dešava se da sud silovatelja osudi na minimalnu kaznu a kao olakšavajuću okolnost navede da je nezaposlen. Voljele bismo da čujemo zašto je nezaposlenost izgovor za silovanje? Razumijemo da se ta okolnost može posmatrati kao olakšavajuća ukoliko se radi o krađama i sličnim djelima, ali nipošto kada se radi o seksualnom nasilju”, poručuju organizatori.
Potpisivanjem Istanbulske konvencije o sprečavanju i suzbijanju nasilja prema ženama i nasilja u porodici, Bosna i Hercegovina postala je obavezna uspostaviti specijalizovanu službu podrške za žrtve silovanja, ali se to nikada nije desilo. BiH nije uskladila svoj zakonodavni okvir, niti je sa obavezama koje proizlaze iz konvencije uskladila sistem zaštite i pomoći za žrtve, ali ni sistem procesuiranja počinilaca.
Organizatori naglašavaju da su domaći zakoni dobri, ali da njihovo sprovođenje nije adekvatno.
“Ne želimo mijenjanje zakona već zakone usklađene sa međunarodnim standardima i njihovu dosljednu primjenu. Apelujemo da se vodi računa o tome da nasilnici ne dobijaju minimalne kazne u zamjenu za priznanje. Sklapanjem sporazuma o priznanju krivice se izbjegava suđenje a prema dosadašnjoj praksi počinioci dobijaju minimalne kazne. To nam poručuje da su ova krivična djela manje važna i da ne ostavljaju ozbiljne posljedice po cijelo društvo, što nipošto nije slučaj”, navode oni.
Organizatori Osmomartovskog marša su Udruženje građana Oštra Nula, Helsinški parlament građana Banjaluka, Centar za mlade Kvart, Radnička solidarnost, Transparency international BiH, Revolt, eTrafika.net i Centar za informativnu dekontaminaciju mladih.
VAŽNA NAPOMENA: Okupljanje se planira u skladu sa svim epidemiološkim mjerama koje je propisao Republički štab za vanredne situacije – održavanjem udaljenosti između sudionika, nošenjem maski i ograničenog broja ljudi na skupu (do 50).
